زهر زنبور عسل؛ موارد استفاده، مزایا و عوارض جانبی

بیزی بی | همان‌طور که از نام آن پیدا است، زهر زنبور عسل ماده‌ای است که از زنبور عسل به دست می‌آید. از این ماده به عنوان به عنوان یک درمان طبیعی برای انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود. هواداران این نوع روش درمانی، معتقدند زهر زنبور خواص دارویی فراوانی از کاهش التهاب گرفته تا درمان بیماری‌های مزمن دارد. با این حال تحقیقات در برخی زمینه‌های درمانی توسط زهر زنبور کم یا متناقض است. در این مقاله از بیزی بی به بررسی موارد استفاده، مزایا و عوارض جانبی زهر زنبور عسل پرداخته‌ایم.

 

زهر زنبور عسل چیست؟

زهر زنبور عسل، مایعی بی‌رنگ و اسیدی است. زنبورها هنگامی که احساس خطر می‌کنند، آن را از طریق نیش خود به هدف می‌زنند. زهر زنبور حاوی ترکیبات ضدالتهابی و التهابی از جمله: آنزیم‌ها، قندها، مواد معدنی و اسیدهای آمینه است. ملیتین ترکیبی که از ۲۶ اسید آمینه تشکیل شده است، حدود ۵۰ درصد از وزن خشک سم را تشکیل می‌دهد. برخی مطالعات نشان داده است که ملیتین دارای اثرات ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد سرطانی است. گفته می‌شود، درد اولیه ناشی از نیش زنبور نیز به دلیل ملیتین موجود در آن است.

زهر زنبور عسل همچنین حاوی پپتیت های آپامیل و آدولاپین است. اگرچه این دو ماده به عنوان سم عمل می‌کنند، اما خواص ضد التهابی و تسکین دهنده درد دارند. علاوه بر این زهر زنبور حاوی فسفولیپاز A2، آنزیم و آلرژن است که باعث التهاب و آسیب سلولی می‌شود. با این وجود طبق برخی تحقیقات، آنزیم ممکن است اثرات ضد التهابی و ایمنی نیز داشته باشد.

بیشتر بخوانید: ۵ حقیقت جالب در مورد عسل مانوکا

چگونه از زهر زنبور عسل استفاده می‌شود؟

زنبور درمانی یک روش پزشکی جایگزین است که از محصولات زنبور عسل، از جمله زهر زنبور عسل برای درمان و پیشگیری از بیماری‌ها، درد و موارد دیگر استفاده می‌کند. اگرچه زنبور درمانی اخیرا محبوبیت زیادی پیدا کرده است، اما باید گفت که این روش درمانی هزاران سال است که در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است. زهر از طریق راه‌های مختلفی استفاده می‌شود. همچنین در اشکال مختلفی موجود است. به عنوان مثال، به محصولاتی مانند عصاره‌ها، مکمل‌ها، مرطوب کننده‌ها و سرم‌ها اضافه می‌شود.

محصولات زنبور عسل مانند مرطوب‎ کننده‌ها، لوسیون‌ها و قرص‌ها را که حاوی زهر زنبور عسل هستند، به راحتی می‌توان به صورت آنلاین خریداری کرد. در عین حال برخی متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، از روش تزریق زهر زنبور عسل استفاده می‌کنند. در طب سوزنی، زنبورهای زنده را روی پوست شما قرار می‌دهند تا پس از نیش زدن بدن شما از زهر زنبور استفاده کند.

 

مزایای زهر زنبور عسل

تحقیقات نشان داده که زهر زنبور عسل دارای چندین خواص دارویی قدرتمند است. خواص ضد التهابی، کاهش علایم آرتریت و سلامت پوست از جمله مزایای آن محسوب می‌شوند.

 

خاصیت ضد التهابی زهر زنبور عسل

یکی از مستند ترین فواید زهر زنبور عسل، اثرات ضد التهابی قوی آن است. بسیاری از اجزای آن التهاب را کاهش می‌دهد. در این میان نقش ملیتین از همه بیشتر است. اگرچه ملیتین در دوزهای بالا می‌تواند باعث خارش، درد و التهاب شود، اما در صورت استفاده در مقادیر کم، اثرات ضد التهابی قوی دارد. تحقیقات نشان داده که ملیتین مسیرهای التهابی را سرکوب کرده و نشانگرهای التهابی را کم می‌کند.

 

کاهش علایم مرتبط با آرتریت با زهر زنبور

اثرات ضد التهابی زهر زنبور عسل به‌ویژه برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ثابت شده است. آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی دردناک است که مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بر اساس یک مطالعه ۸ هفته‌ای بر روی ۱۲۰ نفر مبتلا به این بیماری، طب سوزنی با زهر زنبور عسل که ۵ تا ۱۵ نیش را روز یک روز در میان به کار می‌برد، اثرات تسکینی مشابه با داروهای آرتریت روماتوئید دارد.

 

سلامت پوست با زهر زنبور عسل

چندین شرکت مراقبت از پوست شروع به اضافه کردن زهر زنبور عسل به محصولاتی مانند سرم‌ها و مرطوب‌کننده‌ها کردند. ماده به دست آمده به طرق مختلف سلامت پوست را تقویت کرده است. این ماده باعث کاهش التهاب، ایجاد اثرات ضد باکتریایی و کاهش چین و چروک شده است. یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای بر روی ۲۲ زن، نشان داده که استفاده از سرم‌های صورت حاوی زهر زنبور به صورت دو بار در روز تاثیر قابل توجهی در کاهش عمق و تعداد چین و چروک بر روی صورت دارد.

بیشتر بخوانید: ۱۲ خاصیت بالقوه ژل رویال برای سلامتی

تاثیر زهر زنبور بر سلامت ایمنی

مطالعات نشان داده که زهر زنبور دارای اثرات مفیدی بر سلول‌های ایمنی است که واسطه پاسخ‌های آلرژیک و التهابی هستند. شواهد حاصل از مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که درمان با زهر زنبور عسل، ممکن است با کاهش التهاب و تقویت پاسخ ایمنی به کاهش علایم بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس، آنفالومیلیت و آرتریت روماتوئید منجر شود. علاوه بر این سایر مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که درمان با زهر زنبور عسل، ممکن است به درمان بیماری‌های آلرژیک مانند آسم نیز کمک کند.

 

سایر مزایای بالقوه زهر زنبور عسل

اگر چه تحقیقات محدودی در این زمینه صورت گرفته، اما زهر زنبور عسل ممکن است برای بیماری‌های عصبی مفید باشد. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که درمان با زهر زنبور عسل ممکن است به کاهش علایم مربوط به بیماری‌های عصبی از جمله پارکینسون کمک کند. یک مطالعه نشان داده که طب سوزنی با زهر زنبور عسل همراه با داروهای سنتی تاثیر زیادی در کاهش درد داشته است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که زهر زنبور عسل و ملیتین جدا شده، اثرات ضد میکروبی فراوانی دارند. اگرچه این مزایای بالقوه، امیدوار کننده هستند، اما باید گفت که تحقیقات بیشتری برای تایید قطعی آن‌ها نیاز است.

 

اقدامات احتیاطی و معایب احتمالی زهر زنبور عسل

در حالی که نشان داده شده سم زنبور عسل فواید بالقوه زیادی دارد، هنوز مشخص نیست که درمان با زهر زنبور تا چه میزان موثر است. در عین حال برخی از روش‌های درمانی از جمله طب سوزنی، گاهی می‌تواند منجر به عوارض جانبی مانند درد، تورم و قرمزی شود. علاوه بر این درمان با زهر زنبور عسل می‌تواند با ایجاد آنافیلاکسی ( یک واکنش آلرژیک بالقوه تهدید کننده زندگی که می‌تواند تنفس را سخت کند) عوارض جانبی جدی یا حتی مرگ در افراد بسیار آرژیک ایجاد کند.

سایر عوارض جدی مرتبط با این درمان نیز وجود دارند؛ از جمله خستگی، کاهش اشتها، درد شدید، افزایش خطر خون ریزی و استفراغ. علاوه بر این بررسی‌ها نشان داده که در افراد مستعد، استفاده از محصولات موضعی زهر زنبور مانند سرم‌ها و مرطوب کننده‌ها می‌تواند باعث واکنش های نامطلوب مانند خارش، کهیر و قرمزی شود. در هر صورت باید گفت درمان با زهر زنبور و طب سوزنی فقط باید توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط انجام شود.

منبع: healthline